pedagogika :: Przegląd tematu - Kształtowanie naukowego poglądu na świat.

klex44 · Wysłany: Śro 23:21, 13 Gru 2006 Temat postu:

mam nadzieje ze to tutaj powinienem wkleic !!??

Dziekujemy Asi musiał !!

klex44

Kształtowanie naukowego poglądu na świat.

1. Pojęcie i funkcje naukowego poglądu na świat.
Nie można określić dokładnie ani celów wychowania zmierzającego do ukształtowania w wychowankach naukowego poglądu na świat, ani rzeczywistych rezultatów tego wychowania, ani sposobu jego skutecznej realizacji, jeśli nie dysponuje się możliwie dokładną i jednoznaczną definicją tego pojęcia.
Można przyjąć, że naukowy pogląd na świat jest pewną swoistą odmianą światopoglądu w szerokim, ogólnie przyjętym znaczeniu tego słowa. Wtedy nasze zdanie sprowadzałoby się do znalezienia tych właściwości, której pozwalają wyodrębnić światopogląd naukowy spośród innych poglądów.
Światopogląd- jest to pewien system przekonań wyznaczających stosunek człowieka do świata i siebie samego.
W definicji takiej zawarte są przynajmniej cztery istotne momenty, które warto wziąć pod uwagę:
- po pierwsze- światopogląd jest systemem, a więc zbiorem poglądów wewnętrznie spójnych,
- po drugie- jest zespołem przekonań, a więc sądów w szczególny sposób emocjonalnie bliskich jednostce, która je uznaje. Światopogląd zawiera więc pewien stosunek uczuciowy do określonej treści, a nie tylko poznawczy.
- po trzecie- obejmuje treści uznawane z wysokim poziomem asercji, a więc z głębokim przeświadczeniem o ich słuszności lub prawdziwości.
- po czwarte- obejmuje treści o szczególnym dla jednostki życiowym znaczeniu.
Światopogląd wyznacza stosunek jednostki do otaczającego go świata, jak również do niego samego. Należy dodać, że stosunek tan może kształtować się w trzech odrębnych płaszczyznach:
- poznawczej,
- emocjonalnej,
- dążeniowej.
Płaszczyzny te wpływają na główne funkcje, jakie spełnia światopogląd w życiu człowieka. Są to:
• FUNKCJA POZNAWCZA ŚWIATOPOGLĄDU- daje jednostce określony sposób rozumienia świata, jego struktury w nim działających oraz miejsca człowieka w tym światopoglądzie.
• FUNKCJA IDEOWA- światopogląd dostarcza jednostce podstawy do wartościowania świata, a więc do ujmowania jego zjawisk w kategoriach dobra i zła.
• FUNKCJA EGZYSTENCJALNA- światopogląd określa pewien system wartości jednostki, a więc dostarcza odpowiedzi na pytanie o sens życia ludzkiego. Ustanawia pewien system wartości, któremu należy życie podporządkować.

Naukowy światopogląd- naukowy pogląd na świat, to wewnętrznie spójny system przekonań danej jednostki, które są zgodne ze stanem współczesnej wiedzy naukowej oraz przyjmowane, uznawane i stosowane przez tę jednostkę na podstawie racjonalnego, naukowego myślenia.

Na Światopogląd człowieka składają się trzy główne kategorie przekonań:
• Przekonanie dające w sumie pewne wyobrażenie o świecie oraz siłach w nich rządzących,
• Przekonanie dotyczące tego, co jest naprawdę cenne i godne zabiegów człowieka, a więc jakimi wartościami człowiek powinien poświęcać swe życie,
• Przekonanie na temat tego, jak należy postępować, aby swe wartości osiągnąć, a więc jakie są życiowe i moralne powinności człowieka.

Przykładem zespolenia wszystkich tych elementów jest światopogląd chrześcijański. Trzy dziedziny wychowania to: światopogląd, idea, wych. moralno- społeczne.

2. Sylwetka człowieka naukowym poglądzie na świat.
Sylwetka człowieka o naukowym poglądzie na świat wyróżnia trzy główne kategorie:
• Oparta na postawach naukowych- przekonania światopoglądowe- są to fundamentalne zasoby podstawowej, uzasadnionej naukowo wiedzy o świecie z jednoczesnym wewnętrznym przeświadczeniem o jej prawdziwości oraz doniosłości.
• Ukształtowanie w toku indywidualnego rozwoju- cechy intelektualne- umożliwiają kształtowanie się i stały rozwój przekonań opartych na przesłankach rozumowych a następnie ich konstruowanie i twórcze stosowanie w życiu. Do głównych spośród nich zaliczamy:
- tolerancję,
-krytycyzm- krytyczne myślenie
- otwartość umysłu,
- uczciwość intelektualną,
- samodzielność myślenia.
• Inspirujące do osobistego rozwoju światopoglądowego- podstawy egzystencjalne- to takie, które prowadzą do określenia własnego miejsca jednostki w otaczającym ją świecie, a tym samym czyni jednostkę zdolną do nadawania własnemu życiu określonego sensu.

3. Konflikty światopoglądowe we współczesnym wychowaniu.
Problemami związanymi z kształtowaniem i rozwijaniem sylwetki człowieka w wychowaniu są konflikty.
Współczesne dzieci przychodząc do szkoły są zawsze w jakiś sposób i w jakimś stopniu ukształtowanie światopoglądowe. Ich przekonania, postawy nierzadko daleko odbiegają od tych, które mieszczą się w obrębie celów wychowania światopoglądowego nowoczesnej szkole. Najczęściej wysiłki wychowawcze szkoły zmieniają w kierunku urabiania odpowiedniej sylwetki światopoglądowej dziecka, zderzając się z rezultatami oddziaływań wcześniejszych. Dlatego współczesne wychowanie światopoglądowe w szkole charakteryzuje się pewnymi konfliktami mianowicie:
• Wynikające z rozbieżności między prymitywnym a przednaukowym często magicznym, antropomorficznymi naiwno- animistycznym myśleniem dziecka w wieku przedszkolnym a myśleniem naukowym, z jakim spotyka się ono w szkole.
• Wynikające z faktu, że dzieci przyswajają sobie wcześniej zasłyszane potoczne poglądy i przekonania głoszone w ich środowisku domowym i rówieśniczym, które niewiele mają wspólnego z prawdą i nauką. Przyczyną tego konfliktu jest niedostateczna troska rodziców właściwy rozwój umysłowy dziecka.
• Wywodzące się z rozbieżności światopoglądowych, w których duchu jest wychowanie dziecka w domu i w szkole.

Wszystko to sprawia, że sylwetka światopoglądowa dziecka, z jaką przychodzi ono do szkoły jest często dość dalekie od tej, jaką należałoby kształtować w programie wychowania w duchu naukowego poglądu na świat.
W rozwiązywaniu różnych konfliktów doniosłe znaczenie ma odpowiednia postawa nauczyciela, wychowawcy, który zawsze odnosi się z taktem i wyrozumiałością do poglądów i postaw wyrażonych przez uczniów, uczniów następnie musi tak oddziaływać, aby nie utracić zaufania dziecka, jak też jego rodziców.

4. Proces wychowania światopoglądowego a rozwój dzieci i młodzieży w wieku szkolnym.
Wychowanie światopoglądowe w szkole należy zacząć możliwie jak najwcześniej (nawet już w I klasie szkoły podstawowej), jednak musi być dostosowane do poziomu umysłowego i intelektualnego dzieci i ma prowadzić do samodzielnego rozwiązywania przez nie problemów światopoglądowych.

ETAPY WYCHOWANIA ŚWIATOPOGLĄDOWEGO

I rozpoczyna się w I i II klasie szkoły podstawowej. Na tym etapie wychowawca- nauczyciel powinien:
1) Dać dziecku wiedzę dla niego przystępną ukazującą prawdy dla zrozumienia zjawisk występujących w świecie.

2) Udowodnić i wpoić przekonanie, że wszystko, co nas otacza ma swoją przyczynę, którą można zbadać.

3) Ukazywać różnorodność poglądów na te same sprawy- tolerancja.

4) Ukazywać jak nauka obala magiczne wierzenia i praktyki naszych przodków.

5) Rozwijać krytycyzm, tzn. ukazywać, że nie zawsze jesteśmy nieomylni.

6) Ukazywać fakty dotyczące poznania świata tak, aby rozwijać wyobraźnię dziecka.

II obejmuje III i IV klasę szkoły podstawowej. Na tym etapie wychowawca nauczyciel powinien:
1) Dostarczać naukowej już wiedzy, która musi być jednak ciągle dostosowana do możliwości intelektualnych uczniów.

2) Uczyć uczniów uzasadniania swoich poglądów.

3) Uczyć o tym, że należy wyjaśniać to, co nie zrozumiałe.

4) Uczyć naukowego podejścia do rozstrzygania sporów.

5) Budzić zaufanie i szacunek do nauki i naukowców.
III obejmuje V i VI klasę szkoły podstawowej. Na tym etapie wychowawca- nauczyciel powinien:
1) Zapoznać uczniów z historią nauki.

2) Ukazywać różne poglądy na daną sprawę oraz uczyć wyrabiania samodzielnego zdania (poglądu) na daną sprawę.

3) Wprowadzać uczniów w istotę niektórych współczesnych konfliktów światopoglądowych.

4) Rozbudzać problemy i wątpliwości światopoglądowe- krytycyzm.

5) Uczyć dzieci stawiania pytań i żądania uzasadnień w kwestiach światopoglądowych.

IV obejmuje końcowe klasy szkoły podstawowej i początkowe szkoły średniej. Zadania wychowawcy- nauczyciela to:
1) Wprowadzenie uczniów w problematykę współczesnych konfliktów światopoglądowych.

2) Uczenie uczniów zdawania sobie sprawy z własnej wątpliwości oraz braku uzasadniania własnych poglądów.

3) Zachęcanie młodzieży do podejmowania konfrontacji własnych przekonań z cudzymi.

4) Uczenie przyswajania przez młodzież postawy konsekwencji i uczciwości w sprawach światopoglądowych.

5) Budzenie wstrętu u młodzieży na dokonywanie przemian światopoglądowych dla kariery i zysku.

Uogólniając, nauczyciel powinien u wychowanków:
• Rozwinąć postawę tolerancji.
• Rozbudzić krytyczny stosunek do własnych przekonań.
• Wzbudzić problemy światopoglądowe.
• Doprowadzić do prawidłowych rozwiązań światopoglądowych.

5. Metody i techniki wychowania światopoglądowego.
W wychowaniu światopoglądowym największe znaczenie powinny mieć uczucia intelektualne takie jak: ciekawość, pasja poznawcza, radość z dochodzenia do prawdy, głębokie umiłowanie prawdy.
Kształtowanie naukowego poglądu na świat powinien polegać na organizowaniu uczniom ćwiczeń w zakresie samodzielnego, krytycznego dochodzenia do prawdy.
W tak prowadzonym procesie wychowywania światopoglądowego zastosowanie mają formy nauczania, które aktywizują myślenie ucznia, skłaniają do samodzielnego wykonywania zadań o charakterze poznawczym.
Bezwartościowe jest podanie uczniom suchych faktów bez wyjaśnienia przesłanek, na których owe fakty zostały oparte. Należy więc przyswajać wyłącznie takie przekonania, które mogą sami zrozumieć, i do których mogą dojść za pomocą własnego rozumienia.
Należy poszukiwać metod najbardziej skutecznych.

Techniki wychowania światopoglądowego:
- pogadanka i dyskusja,
- prace laboratoryjne,
- samodzielne wykonywanie przez uczniów zadań poznawczych- praca z książką,
- działania zindywidualizowane i zespołowe,
- samodzielne rozwiązywanie problemów,
- samodzielne wypowiadanie własnych poglądów.